Έρευνα που διενήργησε διεπιστημονική επιτροπή από το Γεωπονικό και το Πανεπιστήμιο Αθηνών για λογαριασμό του ΕΦΕΤ και παραδόθηκε τον Σεπτέμβριο του 2009 στην πολιτική ηγεσία του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, φέρνει στο φως αποκαλυπτικά ευρήματα:Τοξικά βαρέα μέταλλα σε πόσιμο νερό, ποτάμια, λίμνες και υπόγεια ύδατα, σε συγκεντρώσεις που υπερβαίνουν κατά πολύ τα ανώτατα επιτρεπτά όρια που έχει θέσει η Ε.Ε. ή σε τιμές δυνητικά επικίνδυνες για την ανθρώπινη υγεία, ανιχνεύονται σε πολλές περιοχές της χώρας.
Όλα τα λιμναία συστήματα της Βόρειας Ελλάδας εμφανίζουν επιβαρύνσεις σε αρσενικό, μόλυβδο και νικέλιο
Οι επιστήμονες καταλήγουν στο συμπέρασμα ότι σε περιοχές με έντονη βιομηχανική ρύπανση, τα παραγόμενα τρόφιμα είναι σαφώς πιο επιβαρημένα σε βαρέα μέταλλα
Εστιάζουν την προσοχή τους σε βολβούς (καρότα, πατάτες, κρεμμύδια) αλλά και φυλλώδη λαχανικά (λάχανο, μαρούλι, σπανάκι).
Πάντως η έρευνα των δυο πανεπιστημίων ολοκληρώθηκε μετ' εμποδίων.«Στείλαμε περισσότερα από 30 αιτήματα για αποστολή στοιχείων σε αρμόδιες υπηρεσίες, όμως καμία δεν ανταποκρίθηκε», καταγγέλλει ο Γ. Ζαμπετάκης, επίκουρος καθηγητής Χημείας Τροφίμων.Tο 65% του συνολικού μήκους των αγωγών της EYΔAΠ αποτελείται από σωλήνες αμιαντοτσιμέντου στην πλειονότητά τους ηλικίας 80 ετών (1927), ενώ και στο δίκτυο της Εταιρείας Υδρεύσεως και ΑποχετεύσεωςΘεσσαλονίκης (EYAΘ) το 50% κατά προσέγγιση είναι αμιαντοσωλήνες.
Το νερό είναι γνωστό ως καθολικός διαλύτης. Προτού να φθάσει στη βρύση ενός καταναλωτή, έρχεται σε επαφή με πολλές διαφορετικές ουσίες, όπως τα αέρια, τα μεταλλεύματα, αλλά και οργανικές ουσίες. Το νερό παίρνει τα ίχνη αυτών των ουσιών, και δυστυχώς, μερικά απ´ αυτά μπορεί να προκαλέσουν την άσχημη γεύση, τη μυρωδιά, το χρώμα, τα προβλήματα διαύγειας αλλά και επιπτώσεις στην υγεία μας από τυχόν επικίνδυνες χημικές ουσίες όπως τα άλατα και τα μέταλλα, φυτοφάρμακα και ζιζανιοκτόνα, οργανικούς χημικούς μολυσματικούς παράγοντες από τις βιομηχανικές διαδικασίες και τη χρήση πετρελαίου, και ραδιενεργούς μολυσματικούς παράγοντες.
Το νερό αποτελεί τον καθοριστικό παράγοντα στην απομάκρυνση των τοξινών και των υποπροϊόντων του μεταβολισμού μας. Χωρίς νερό για 3 ημέρες το ανθρώπινο σώμα εξασθενεί επικίνδυνα, ενώ μπορεί να εξασθενήσει σταδιακά με την πάροδο του χρόνου από τη συνεχή κατανάλωση νερού μολυσμένου με επικίνδυνες χημικές ενώσεις, βαρέα μέταλλα και βακτήρια.
Μολυσματικοί παράγοντες νερού
- Σωματίδια (όπως άμμος, λάσπη, πουρί, σκουριά, χλωριούχο Βινύλιο από σωλήνες PVC) τα οποία κατακάθονται στο ποτήρι μας.
- Οργανικές και ανόργανες χημικές ουσίες, όπως το χλώριο. Είναι απαραίτητο για την απολύμανση του νερού, είναι καταστρεπτικό όμως, όταν μπαίνει στον οργανισμό και ευθύνεται για ασθένειες, όπως καρκίνος, νεφρικές παθήσεις, αποβολές, παθήσεις στο συκώτι, προβλήματα γονιμότητας και αναπαραγωγής, αρτηριοσκλήρυνση, καρδιακά προβλήματα, προσβολή του μυϊκού συστήματος, νευρικές παθήσεις. Η Greenpeace έχει χαρακτηρίσει το χλώριο ως «ο δολοφόνος με το αγγελικό πρόσωπο».
- Βενζόλιο: αυξάνει τον κίνδυνο καρκίνου και οδηγεί σε αναιμία και μείωση των αιμοπεταλίων.
- Μόλυβδος: είναι το υλικό που χρησιμοποιούμε για την ένωση των χυτοσωλήνων, μολυβδοσωλήνων, χαλκοσωλήνων κ .λ.π. Εισχωρεί στο νερό μας από τις μολύβδινες σωληνώσεις, ή από τις ενώσεις των χάλκινων σωληνώσεων και γενικά των υδραυλικών εγκαταστάσεων. Προκαλεί σοβαρότατα προβλήματα στο νευρικό μας σύστημα, υψηλή πίεση του αίματος, εγκεφαλικά επεισόδια, καρδιακές προσβολές, παθήσεις των νεφρών, στειρότητα, αποβολές κ.λ.π. Σε σοβαρότατες περιπτώσεις παρατηρούνται εγκεφαλικές βλάβες, μολυβδίαση, κ.λ.π. Ο μόλυβδος καθώς κυκλοφορεί στο αίμα σπέρνει την καταστροφή από όπου και αν περάσει.
- Χαλκός: Μεταλλικό στοιχείο. Η έκθεση σε χαλκό μπορεί να προκαλέσει γαστρεντερικές διαταραχές και ζημιά στο συκώτι ή στα νεφρά.
- Αμίαντος: Οι ίνες αμιάντου εύκολα μπορούν να εμφανιστούν στο νερό μας, από την διάβρωση των αμιαντοσωλήνων. Προκαλούν στην αρχή καταστροφή της μεμβράνης του κυττάρου και στη συνέχεια ανοίγουν το δρόμο για το καρκίνο. Το κακό είναι ότι δεν φαίνονται με γυμνό μάτι, αλλά εντοπίζονται μόνο με ειδικό ηλεκτρονικό μικροσκόπιο.
- Ζιζανιοκτόνα – Εντομοκτόνα: Τα εντομοκτόνα και ζιζανιοκτόνα, αρκούν να εμφανιστούν στο νερό σε ποσότητα μερικά μέρη στο τρισεκατομμύριο για να βλάψουν τους μύες της καρδιάς και να νεκρώσουν τα κύτταρα του συκωτιού.
- Νιτρικά: Εισχωρούν στο νερό και στη συνέχεια στο στομάχι του ανθρώπου, με τη βοήθεια βακτηριδίων, μετατρέπονται σε νιτρίδια που αντιδρούν με το υδροχλωρικό οξύ του στομάχου και σχηματίζουν νιτρώδες οξύ. Αυτό ενώνεται με αμίνες και δίνει τις νιτρισαμίνες. Προκαλούν καρκίνο του στομάχου, των εντέρων και αλλού. Ο κίνδυνος είναι ιδιαίτερα μεγάλος για τα νεογνά καθώς προκαλούν ένα είδος αναιμίας, τη μεθαιμογλοβιναιμία, γνωστή και ως κυάνωση του βρέφους. Επίσης τα νιτρίδια αντιδρούν με την αιμοσφαιρίνη του αίματος και την καθιστούν αδύναμη να μεταφέρει οξυγόνο στο ποσοστό που χρειαζόμαστε.
- Χημικά εντομοκτόνα: Αρκεί για τα περισσότερα μια μικρή ποσότητα της τάξεως των 3 μερών στο εκατομμύριο (3 ppm) για να βλάψουν τους μύες της καρδιάς και (5 ppm) για να νεκρώσουν τα κύτταρα του συκωτιού. Καταστρέφουν το μυελό των οστών που παράγει το αίμα όπως και πολλά άλλα ένζυμα. Επίσης ευθύνονται για τη δημιουργία καρκίνου, βλάβη στα νεφρά κλπ. Γενικά από τα εντομοκτόνα αρκούν να υπάρχουν στο νερό μερικά μέρη στο τρισεκατομμύριο (ppt) ώστε να καθίστανται επικίνδυνα για την υγεία μας.Ραδόνιο: Αυξάνει τον κίνδυνο για καρκίνο του στομάχου.
- Υδράργυρος: Μπορεί να προκαλέσει βλάβη στα νεφρά.
- Αρσενικό: Υπάρχει στο νερό εξαιτίας μεταλλουργικών εγκαταστάσεων ή ηλεκτρονικών απορριμμάτων. Το αρσενικό δημιουργεί δερματικές παθήσεις και επηρεάζει το νευρικό σύστημα.
- Παθογόνοι μικροοργανισμοί (π.χ ιοί, βακτήρια, πρωτόζωα κ.α) ένοχοι για διάρροια, γαστρεντερίτιδα, λοιμώδεις και ιογενείς νόσους, ηπατίτιδα Α και Ε.Οι ιοί εντερικής προέλευσης βρίσκονται σε όλο το υδάτινο περιβάλλον. Περιέχονται στα κόπρανα και από εκεί καταλήγουν στα λύματα, όπου απενεργοποιούνται αρκετά δύσκολα, ακόμα και μετά την επεξεργασία των λυμάτων στους βιολογικούς καθαρισμούς. Στα επιφανειακά νερά (για παράδειγμα ποτάμια, λίμνες) που δέχονται λύματα, μπορεί να υπάρχουν ιοί εντερικής προέλευσης αλλά συχνά δεν είναι ανιχνεύσιμοι, γιατί βρίσκονται σε μικρό αριθμό η συνδέονται με αιωρούμενα σωματίδια.
Οι ιοί εντερικής προέλευσης βρίσκονται πολλές φορές και στο πόσιμο νερό, λόγω της αντοχής τους στις μεθόδους επεξεργασίας αυτού. Τα πρωτόζωα είναι παρασιτικοί οργανισμοί που δημιουργούν λοιμώδεις επιδημίες στον άνθρωπο αλλά και στα ζώα.Μολύνουν το πόσιμο νερό με τις κύστες τους και προκαλούν τεράστια γαστρεντερικά προβλήματα. Έχουν μέγεθος 5μm-10μm και αντοχή στο χλώριο.Ακόμα και το χλώριο που προστίθεται για την καταστροφή των ιών και βακτηρίων, μπορεί να σχηματίσει βλαβερά παραπροϊόντα με συνέπεια, βλάβες στα νεφρά και στο συκώτι, νευρικές παθήσεις, βλάβες στο ανοσοποιητικό σύστημα, αρτηριοσκλήρυνση, προσβολή του μυϊκού συστήματος, κ.λ.π.
Επιστήμονες εκφράζουν φόβους ότι νερό «δηλητήριο» σε Αττική, Βοιωτία, Εύβοια, Πτολεμαΐδα, νησιά Β. Αιγαίου, Πηνειό και αλλού επηρεάζει την αγροτική παραγωγή και θεωρούν επιτακτική την ανάγκη δειγματοληψιών, κυρίως σε τρόφιμα-στόχους όπως οι βολβοί, προκειμένου να διερευνηθούν ενδεχόμενοι κίνδυνοι από την κατανάλωσή τους.Ερευνα που διενήργησε διεπιστημονική επιτροπή από το Γεωπονικό και το Πανεπιστήμιο Αθηνών για λογαριασμό του ΕΦΕΤ και παραδόθηκε τον Σεπτέμβριο του 2009 στην πολιτική ηγεσία του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, φέρνει στο φως αποκαλυπτικά ευρήματα:*Στο νερό ύδρευσης της Καλαμάτας ανιχνεύθηκε νικέλιο σε οριακές τιμές (20,00 μg/l). Στον δήμο Ασωπού Λακωνίας εντοπίζεται συγκέντρωση μολύβδου (30,00 μg/l) τριπλάσια της οριακής τιμής. Δηλητήριο και στο νερό της Χίου, όπου οι αναλύσεις ανίχνευσαν οριακές (1,00 μg/l) πλην όμως υψηλές τιμές συγκέντρωσης σε υδράργυρο.Χαρακτηριστικό στοιχείο των νερών ύδρευσης δημοτικών διαμερισμάτων της Θήβας αποτελεί όχι μόνο η παρουσία εξασθενούς χρωμίου (από 3,00μg/l-12,80μg/l) αλλά και οι εξαιρετικά υψηλές τιμές υδραργύρου.
Από τα διαθέσιμα στοιχεία προέκυψε ότι η παρουσία τοξικών βαρέων μετάλλων γίνεται αισθητή σε όλα σχεδόν τα εξεταζόμενα πόσιμα νερά. Αν και τα περισσότερα δείγματα παρουσιάζουν τιμές συγκέντρωσης που βρίσκονται χαμηλότερα από την παραμετρική τιμή η οποία ορίζεται μέσω της Οδηγίας 98/83 Ε.Ε., οι επιστήμονες κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου: «Μπορεί οι συγκεντρώσεις να είναι χαμηλές και να μην υπερβαίνουν τα όρια, όμως τα βαρέα μέταλλα όταν εισέλθουν στον οργανισμό δρουν σωρευτικά», τονίζουν.
Στην Πάτρα ανιχνεύθηκαν νικέλιο, ολικό χρώμιο, μόλυβδος και αρσενικό (στο Ν. Σούλι) σε τιμές που κυμαίνονται εντός ορίων. Το ίδιο κοκτέιλ βαρέων μετάλλων, πάλι εντός ορίων, ανιχνεύθηκε στα πόσιμα ύδατα Ορεστιάδας, Ν. Βύσσας και Αρδα. Χαμηλές συγκεντρώσεις εντοπίζονται στις λίμνες Μαραθώνα, Υλίκης, Μόρνου. Τα νερά κρίνονται κατάλληλα για ύδρευση και άρδευση.
Σίδηρος και μαγγάνιο σε υψηλές συγκεντρώσεις -κατά περίπτωση πάνω από τα όρια- βρέθηκε στο νερό του νομού Εβρου. Στην Ορεστιάδα το αρσενικό κυμαίνεται από 6,03 μg/l έως 9,69 μg/l. Αν και οι τιμές δεν ξεπερνούν τις παραμετρικές (10 μg/l) χαρακτηρίζονται υψηλές. Ιδιαίτερα στην κοινότητα Μπάκι παρατηρούνται τιμές ενίοτε διπλάσιες του επιτρεπτού, με αποτέλεσμα το νερό να κρίνεται ακατάλληλο.
Τα υπόγεια νερά στο Λαύριο είναι έντονα επιβαρυμένα σε μόλυβδο (83,30 μg/l), νικέλιο (77μg/l), κάδμιο (28,30 μg/l) και διάφορα άλλα στοιχεία των οποίων οι συγκεντρώσεις υπερβαίνουν κατά πολύ τα ανώτατα επιτρεπτά όρια. Οι ερευνητές τονίζουν ότι η χρήση των νερών αυτών είναι απαγορευτική τουλάχιστον για ανθρώπινη κατανάλωση.
Ακατάλληλα για κατανάλωση είναι και τα υπόγεια ύδατα στα Μεσόγεια. Κατά τόπους η επιβάρυνση είναι τόσο έντονη που κρίνονται ακατάλληλα και για άρδευση. Στην περιοχή μεταξύ Κορωπίου-Μαρκοπούλου-Παιανίας εντοπίζεται ολικό χρώμιο που κατά τόπους ξεπερνά τα 100 μg/l (με όριο τα 50 μg/l). Οπως υπογραμμίζουν οι ερευνητές «το μεγαλύτερο ποσοστό της συγκέντρωσης αυτής βρίσκεται προφανώς στην εξασθενή μορφή». Εκτός ορίων καταγράφεται ο μόλυβδος και το κάδμιο.
Σε Ωρωπό και Οινόφυτα εκτός από το γνωστό πρόβλημα με το εξασθενές που εντοπίζεται σε τιμές μέχρι και 80 μg/l όλα τα τοξικά βαρέα μέταλλα υπερβαίνουν τα όρια.
Προβληματικός και ο υδροφόρος ορίζοντας της Πτολεμαΐδας, κυρίως λόγω της έντονης εκμετάλλευσης λιγνιτών, της καύσης και της αιωρούμενης τέφρας. Παρατηρούνται υψηλές συγκεντρώσεις αρσενικού (20,00 μg/l), υδραργύρου (5,00 μg/l), μολύβδου (20,00 μg/l) και καδμίου (5,00 μg/l).
Εξίσου εκτεταμένη ρύπανση χαρακτηρίζει τους υδροφορείς στο Αλιβέρι και τη Μεγαλόπολη.
Εντονη είναι η τοξικότητα σε υπόγεια ύδατα της Ορεστιάδας, της Κομοτηνής, της Ξάνθης και του Πύργου Ηλείας, όπου ανιχνεύεται κοκτέιλ μεταλλικών ιχνοστοιχείων. Ειδικότερα στον Πύργο το νερό περιέχει μαγγάνιο 50 φορές πάνω από το όριο και σίδηρο σχεδόν τριπλάσιο του επιτρεπτού. Τα υπόγεια ύδατα είναι ακατάλληλα για ανθρώπινη χρήση και κατά περίπτωση ακατάλληλα για άρδευση.
Οσον αφορά τους ποταμούς, τα αναμενόμενα «πρωτεία» στη ρύπανση κατέχει ο Ασωπός, καθώς όλα τα μεταλλικά ιχνοστοιχεία υπερβαίνουν τα όρια. Χρώμιο 65 μg/l (όριο 50), εξασθενές χρώμιο μέχρι και 148 μg/l, μόλυβδος 20 φορές πάνω, κάδμιο 12πλάσιο του επιτρεπτού. Ο Πηνειός παρουσιάζει υψηλές συγκεντρώσεις σε νικέλιο και χρώμιο. Ο Εβρος εμφανίζει τη μεγαλύτερη τιμή όσον αφορά τον υδράργυρο. Λιγότερο επιβαρημένοι, Βοιωτικός Κηφισός και Αλφειός.
Στο «κόκκινο» βρίσκεται ο υδράργυρος στη λίμνη Πετρών νομού Φλώρινας. Με όριο το 1 μg/l η μέση τιμή φτάνει τα ...112 μg/l! Η λίμνη δέχεται τα απόβλητα των εργοστασίων της Πτολεμαΐδας. Δοϊράνη και Κορώνεια παρουσιάζουν υψηλές τιμές αρσενικού. Γενικότερα, όλα τα λιμναία συστήματα της Βόρειας Ελλάδας εμφανίζουν επιβαρύνσεις σε αρσενικό μόλυβδο και νικέλιο.
Πηγή: Κυριακάτικη Ελευθεροτυπία
