Φίλτρο Νερού κατά τον Ελληνικό και Ρωμαϊκό πολιτισμό

2018-02-16 14:00:00

Οι αρχαίοι Έλληνες, οι Ρωμαίοι αλλά και οι Πέρσες γνώριζαν κάποιους τρόπους για τον έλεγχο της ποιότητας του νερού και για την αποφυγή των ασθενειών που μπορούσε να προκαλέσει η πόση μολυσμένου νερού. Οι Πέρσες αλλά και οι Έλληνες του 5ου π.Χ. αιώνα εφάρμοζαν ένα είδος «παστερίωσης» του νερού. Ο Ηρόδοτος αναφέρει ότι οι Πέρσες συνήθιζαν να αποστειρώνουν το νερό των ποταμών βράζοντάς το πριν την πόση, ενώ απαγόρευαν αυστηρά στους υπηκόους αλλά και στους ξένους περαστικούς να φτύνουν, να ουρούν και να πλένονται στους ποταμούς. Αλλά και οι Αθηναίοι του 5ου π.Χ. αιώνα φαίνεται ότι γνώριζαν έναν τρόπο παστερίωσης: οι οινοχόοι ανακάτευαν ένα μέρος κρασιού με εννέα μέρη νερού. Σε ένα τέτοιο υδατικό μείγμα, μέσα σε 3-4 ώρες δημιουργούνται χημικές ενώσεις οι οποίες καταστρέφουν τα μικρόβια που προκαλούν ασθένειες, όπως ο τύφος, η δυσεντερία, η σαλμονέλα και η χολέρα.

 

Αλλά και ο Ρωμαίος αρχιτέκτονας του 1ου π.Χ. αιώνα, ο Βιτρούβιος, αφιέρωσε εκτενή αποσπάσματα του έργου του στο νερό: στις φιλοσοφικές/ κοσμολογικές του διαστάσεις, στους τρόπους ανεύρεσής του, στον τρόπο κατασκευής πηγαδιών. Αναφέρει ότι το βρόχινο νερό είναι το καλύτερο για την υγεία, γιατί έχει προέλθει από το ελαφρύτερο και λεπτότερο νερό των πηγών. Αντίθετα όταν το νερό δεν είναι αρκετά διαυγές και στην επιφάνειά του δημιουργείται αφρός με χρώμα ιριδίζοντος γυαλιού, τότε το νερό αυτό δεν είναι πόσιμο. Οι κάτοικοι της Αθήνας και του Πειραιά χρησιμοποιούσαν αυτού του είδους το νερό μόνο για πλύσιμο, το πόσιμο νερό το αντλούσαν από τα πηγάδια τους. Αντίθετα οι κάτοικοι της Τροιζήνας, οι οποίοι δεν είχαν πρόσβαση σε νερό καλύτερης ποιότητας, έπιναν αυτό το «βρώμικο» νερό από πηγές τις οποίες γι’ αυτό το λόγο τις αποκαλούσαν Κίβδηλες και παρουσίαζαν προβλήματα υγείας, ειδικά στα πόδια.

 

Η μεγάλη σημασία που έδιναν οι αρχαίοι Έλληνες στην ποιότητα του νερού φαίνεται και από το ότι ο Πλάτωνας παροτρύνει τον νομοθέτη, ο οποίος επιθυμεί να ιδρύσει την ιδανική πόλη, να επιλέξει προσεχτικά την τοποθεσία ώστε να υπάρχει πρόσβαση σε νερό καλής ποιότητας. Συχνά όμως λόγοι κλιματολογικοί, όπως το ξηρό καλοκαίρι, συνηθισμένο στην Ανατολική Μεσόγειο, έκαναν σπάνια ή αδύνατη την πρόσβαση σε νερό καλής ποιότητας και έτσι οι άνθρωποι ήταν υποχρεωμένοι να πίνουν ακατάλληλο νερό με αποτέλεσμα να προσβάλλονται από δυσεντερία, η οποία οδηγούσε στην αύξηση του δείκτη θνησιμότητας, ιδίως στα βρέφη.